مته ها در سوراخ کاری با دریل نقش بسیار مهمی دارند و در ساختار و آلیاژ استفاده شده و نوع مصرف با هم متفاوتند .برای مثال مته ای که برای سوراخ کاری چوب استفاده می شود با مته ای که برای سوراخ کاری آهن استفاده می شود هم از نظر ساختار و هم از نظر جنس با هم متفاوتند . امروزه برای ایجاد سوراخ در هر نوع قطعه ای با هر جنسی ( حتی شیشه ) مته مخصوص وجود دارد .
شناخت جنس مته ها
همانطور که گفته شد مته ها دارای جنس های متفاوت با روکش های متفاوت ساخته می شوند و شما قبل از خرید مته باید بدانید قطعه ای که می خواهید سوراخ کنید از چه جنسی ساخته شده تا در انتخاب مته دچار اشتباه نشوید .
به طور کلی مته ها از نظر جنس و آلیاژ به چند دسته تقسیم می شوند :
- مته دریل با فولاد کم کربن (Low Carbon steel) : از جمله مزیت های این جنس قیمت بسیار ارزان است. مته ساخته شده با فولاد کم کربن که در آن حداکثر ۱۵% کربن استفاده شده است بسیار مناسب برای سوراخکاری در چوب های نرم می باشند با این توضیح که معمولا جهت بهبود عمکردشان مدام نیاز به تیز شدن دارند. این نوع مته برای فلزات و چوب های سخت اصلا توصیه نمی شوند.
- مته دریل با فولاد پُرکربن (High Carbon steel) : این دسته از مته ها از فولاد پُر کربن یا به اصطلاح کربن بالا که به میزان ۵۰ درصد کربن دارند، ساخته می شوند. به دلیل مقاومت بهتری که در هنگام سایش ( سوراخکاری) دارند کمتر به تیز کردن نیاز دارند و جهت متریال های فلزی با سطح نازک و همچنین چوب های سخت مورد استفاده قرار می گیرد. با اینکه به لحاظ قیمت با مته های دریل فولاد کم کربن در یک سطح هستند ولی گزینه بهتری جهت انجام سوراخکاری های خانگی و عمومی محسوب می شوند.
- مته دریل با فولاد سرعت بالا (High-Speed Steels ) : فولاد تند بر یا HSS پرکاربردترین ماده جهت تولید ابزارات برشی هستند که میتوان بوسیله آنها با سرعت ۴۰ تا ۵۰ m/min قطعات را برش داد یا سوراخکاری کرد. اجزا تشکیل دهنده این نوع فولاد شامل ۱۸% شامل تنگستن یا مولیبدن (که به منظور افزایش سختی حرارتی ابزار استفاده می شوند)۴% شامل کروم (که برای افزایش استحکام ابزار در برابر تغییر طول استفاده م یشود) و ۱% شامل وانادیوم (که به منظور افزایش مقاومت ابزار در برابر خوردگی استفاده می شود) می گردد.مته HSS ساخته شده با این مشخصات متالورژیکی، مقاومت بسیار بالاتری نسبت به فولاد پرکربن دارد و این مسئله به آن اجازه می دهد که در سایش های منجر به سوراخ کردن با سرعت بسیار بالاتری عملیات را انجام دهد و ساختار اولیه مته تا مدتهای زیادی حفظ شود.
- مته دریل کاربید : بلور الماس چند لایه (PCD) یکی از مواد بسیار سخت است که مقاومت زیادی نیز در برابر سایش دارد. این مواد از لایه های ریز کربن ( که در حالت فشردگی تشکیل الماس را می دهند) تشکیل شده است. ضخامت این لایه ها معمولا در حدود ۵/۰ میلیمتر است. این لایه ها اکثرا درون پوششی از ماده خاکستری از جنس کاربید تنگستن قرار دارند. با این مقدمه کوتاه مته هایی که نوک آنها از کاربید تشکیل شده اند، در سرعت های بالا توانایی تحمل گرما را نسبت به سایر انواع مته دریل دارند. بنابراین آنها را می توان جهت سایش فولادهای سخت با سطح نازک و چوب های سخت مورد استفاده قرار داد. به این نکته توجه داشته باشید که به دلیل شکننده بودن این تراشه، در هنگام کار با مراقب زیاد آنرا در دست بگیرید.
- مته کبالت، مته کبالت دار
- مته دریل کبالت (Twist Drill Coballt) : نوعی فولاد سرعت بالاست که دمای بالا بر روی آن بی اثر می باشد به همین دلیل از مته کبالت جهت سوراخکاری آهن، استیل بگیر و نگیر، فولادهای آلیاژی و فولادهای استنلس استیل یا ضد زنگ استفاده زیادی می شود. یکی از اشکالات کبالت تُردی و شکنندگی زیاد آنها نسبت به فولاد سرعت بالا یا HSS می باشد.
- مته دریل الماسه : مته کریستالی یا مته الماسه از سخت‌ترین مواد موجود (Poly Crystalline Diamond) ساخته شده‌اند. به لحاظ ساختار تولید، این نوع مته همانند مته‌های کاربید می باشند با این تفاوت که با ذرات الماس پوشانده شده‌اند. نحوه عملکرد مته الماسه بر خلاف دیگر انواع مته هاست. به این معنا که آنها با سایش سطح کار منجر به حفر سوراخ می شوند در حالی که مته الماسه با خرد کردن سطح متریال منجر به حفر می شود. بنا بر این بسیار ایده آل برای مته زنی سطوح سختی نظیر گرانیت، کاشی و سرامیک، سنگ مرمر، پشم شیشه، سنگ، شیشه و فلزات سنگین می باشد.
پوشش قسمت برش مته
پوشش قسمت ساینده مته موجب مقاوم تر شدن، روغن‌کاری ساده و صیقل بیشتر نسبت به فلز اصلی که در ساخت مته به کار رفته می‌شود. در واقع بهبود کیفیت برش، دوام و طول عمر مته ارتباط مستقیمی به نوع پوشش آن دارد. از جمله پوشش‌های رایج مته دریل میتوان به اکسید سیاه، تیتانیوم نیترید (TiN)، تیتانیوم نیترید آلومینیوم (TiNA) و نیترید زیرکونیوم (ZrN) اشاره کرد.
نحوه کارکرد
این لوازم فلزی با چرخش در جهت عقربه های ساعت بر روی ورقه های فلزی ایجاد سوراخ می کنند. هر پله موجود روی آن موجب گسترده شدن سوراخ و پیشرفت کار می شود.
گاهی اوقات قبل از استفاده از سایزهای بزرگ نیاز است که با مدل های کوچک تر سوراخی ایجاد کنیم تا در هنگام کار با مدل بزرگ تر راحت تر کار را پیش ببریم. یک سوراخ کوچک برای ایجاد یک چارچوب مرکزی، این عمل کمک می کند که در ابتدا که شروع به کار می کنید دریل از مسیر خود منحرف نشود. برای جلوگیری از افزایش بیش از اندازه حرارت در حین انجام کار استفاده از مایع برش، مورد نیاز است. مدل های سایز کوچک تر حرکت صحیح تری بر روی قطعه کار خواهند داشت. سپس یک مته بزرگ تر نصب می شود و کار را دنبال می کند تا ایجاد یک سوراخ بزرگ میسر شود.
انتخاب لوازم مناسب نه تنها برای انجام کار بسیار با اهمیت است بلکه برای ایمنی هم از اهمیت بالایی برخوردار است.
مشاوره رایگان خرید ماشین آلات صنایع چوب و ابزار
